پایان سکوت درباره قتل های حیثیتی
پایان سکوت درباره قتل های حیثیتی
روزنامه اعتماد - شماره 2091 - 10/8/88
نویسنده: مینا شرفی
●منبع: گاردین
تعداد زنان و مردان جوانی که به دلایل حیثیتی توسط خانواده های خود به قتل می رسند روز به روز در حال افزایش است. به گزارش سازمان ملل اعضای خانواده ها در سراسر جهان سالانه بیش از پنج هزار زن و دختر را به خاطر آنچه حرمت و حیثیت خانواده هایشان می خوانند، به قتل می رسانند.
ژنا زن جوانی است که با علاقه یی خاص یک دادگاه مربوط به قتلی حیثیتی در لندن را دنبال می کند. او می گوید: «همیشه دوست داشتم به چنین دادگاه هایی بروم اما از اینکه تنها در شهر دیده شوم می ترسیدم. اکنون در اینجا می بینم زنان بسیاری هستند که مشکل من را داشته اند. هیچ وقت جرات نداشتم تحت حمایت یکی از گروه های حامی حقوق زنان درآیم.» او در 17 سالگی برای ازدواج کردن با پسر مورد علاقه اش مقابل خانواده خود ایستاد. پس از این جریان بود که خانواده اش برای کشتن او که حیثیت خانواده اش را زیر سوال برده بود جلسه یی تشکیل دادند. ژنا هنوز از به یاد آوردن آن دوران از ترس لرزه به اندامش می افتد. مادر بنگلادشی ژنا معتقد بود دخترش برای اینکه با آبروی خانواده اش بازی کرده باید خود را با نوشیدن جام زهر بکشد. ژنا در انگلیس به دنیا آمد و در جایی بزرگ شد که بین جامعه و خانواده اش تضاد کامل وجود داشت. ماجرایی که باعث شد ژنا برای تغییر دادن سرنوشت تلخی که در انتظارش بود اقدام کند به شش سال پیش بازمی گردد. او که در خانه شان زندانی شده بود در یک فرصت مناسب توانست با 46 پوند از پنجره خانه شان فرار کند.
داستان غم انگیز هشو یونس 16 ساله انگیزه یی برای ژنا شد. پدر هشو که به دلیل صحبت های یکی از دوستانش فکر می کرد دخترش با مردی در ارتباط است به همین دلیل ابتدا با 11 ضربه چاقو او را زخمی کرد و سپس سرش را از تنش جدا کرد. عبدالله یونس در سال 2003 به خاطر این قتل در دادگاهی در لندن به حبس ابد محکوم شد. ژنا می گوید: «یکی از اعضای خانواده ام به من گفت خانواده برای قتل من تشکیل جلسه داده اند و می خواهند آن را روی کاغذ بیاورند تا به کار خود وجهه قانونی ببخشند.» پلیس انگلستان می گوید سالانه 12 نفر در این کشور تحت عنوان قتل های حیثیتی جان خود را از دست می دهند که تعدادی از این قتل ها حتی گزارش نمی شود و بعضی هم به صورت خودکشی به پلیس گزارش می شوند و در نتیجه تحقیقاتی در مورد آنها صورت نمی گیرد. زنان بین 16 تا 24 سال از ملیت های پاکستانی، بنگلادشی و هندی سه برابر سایر همتایان خود دست به خودکشی می زنند که این مساله حاکی از میزان فشار بالایی است که تحت آن قرار دارند.
این در حالی است که تعداد گروه های حامی این زنان هم در حال افزایش است. بنیاد حنا و کارما نیروانا از جمله این گروه ها هستند. جاسویندر سانگرا موسس بنیاد کارما نیروانا در آوریل 2008 یک خط تلفن کمکی برای موسسه اش راه اندازی کرد. او در سال اول بیش از چهار هزار تلفن در مورد افرادی که مورد خشونت های حیثیتی قرار گرفته بودند دریافت کرد. اکثر این تلفن ها مربوط به ازدواج های اجباری بوده است. در عین حال یک مرکز دولتی هم بخشی را برای مبارزه با ازدواج های اجباری قرار داده است. این مرکز در یک سال پنج هزار تلفن در این خصوص دریافت کرد که در نهایت توانست 400 تن از افرادی را که مورد خشونت حیثیتی قرار گرفته بودند، نجات دهد. به گفته خانم سانگرا تنها سه درصد از زنان انگلستان که مجبور به ازدواج های اجباری می شوند، می توانند از چنین ازدواج هایی فرار کنند اما آنها در ادامه زندگی خود باید در شرایطی زندگی کنند که هم از سوی خانواده طرد می شوند و هم از سوی جامعه و دوستان شان.
گری کمپل که تحقیقات فراوانی درباره قتل های حیثیتی انجام داده در این باره می گوید: «واقعاً معنای حیثیت را زمانی که باعث گرفتن جان یک انسان می شود نمی فهمم. 25 درصد این قتل های حیثیتی در مورد افراد زیر 18 سال رخ می دهد که حقیقتاً جای تاسف دارد. خانواده هایی که چنین اعمال جنایتکارانه یی انجام می دهند باید بدون هیچ ملاحظه یی به پای میز محاکمه کشانده شوند. زنان قربانیان اصلی خشونت های حیثیتی هستند اما این خشونت ها در میان مردها و پسرها هم تا 15 درصد افزایش یافته است. تحقیقات درباره قتل های حیثیتی بسیار دشوار است چراکه در یک طرف ماجرا پدر و برادر و... قرار دارند و در طرف دیگر زن و دختر خانواده. ما در حال حاضر مشغول آموزش دادن نیروهای پلیس و کارشناسان در این زمینه هستیم تا در صورت مشاهده چنین پرونده هایی درست ترین کار ممکن صورت گیرد.»
در بعضی موارد زنان و دختران بی گناه به خاطر مسائل بسیار کوچکی جان خود را از دست می دهند. در یکی از پرونده ها دختری که در رادیو آهنگی را به او تقدیم کرده بودند توسط پدرش به قتل رسید. در حال حاضر در بریتانیا مجازات های سختی برای افرادی که دست به قتل های حیثیتی می زنند در نظر گرفته شده که این امر باعث کم شدن تعداد این قتل ها شده است. البته در این میان نمی توان از نقش گروه های فعال حقوق زنان گذشت. با آموزش این گروه ها تعداد زنانی که سکوت شان را در قبال خشونت هایی که در حق شان می شود، شکسته اند به میزان قابل ملاحظه یی افزایش یافته است. دیانا نامی که موسسه یی در این زمینه دارد، می گوید: «این مساله ربطی به فرهنگ هم ندارد. بسیاری از این قتل ها در خانواده هایی تحصیلکرده رخ می دهد. بنابراین باید به زنانی که در معرض چنین خشونت هایی هستند آموزش دهیم که چگونه با آن برخورد کنند و از مراجعه به مراجع قانونی و ذی صلاح نترسند.»
قتل به خاطر حفظ نام و حیثیت خانوادگی، بیشتر در جوامع سنتی تابع رسوم قدیمی در شرق آسیا، شمال آفریقا و جنوب آسیا صورت می گیرد. برای مثال در پاکستان سالانه بیش از 10 هزار زن به خاطر مسائل حیثیتی خانوادگی جان خود را از دست می دهند. این قتل ها در کشورهایی چون آرژانتین، گواتمالا، مصر، اسرائیل و پرو به وفور دیده می شود. ژنا هرچند از زیر بار یک ازدواج اجباری گریخته است اما می داند در ادامه زندگی باید مشکلات فراوانی را تحمل کند.
