قضات نقش مهمی در تحکیم بنیان خانواده و تثبیت حقوق زنان دارند

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران

رییس کل دادگستری استان تهران با بیان این‌که تاکنون حرکت‌های شایان توجهی برای اصلاح قوانین از جمله در حیطه حقوق زنان صورت گرفته است، اظهار کرد: به نظر می‌رسد تا تحقق آن چه در قانون اساسی و سیاست‌های کلان کشور آمده و تا نیل به جایگاه مطلوب و الگو شدن برای سایر جوامع اسلامی مسیر طولانی و دشواری پیش رو داریم.

به گزارش خبرنگار حقوقی ایسنا، سید علیرضا آوایی در اجلاس حقوق زنان در فرآیند عدالت قضایی با بیان این‌که این نشست با هدف بررسی موضوع حقوق زنان در فرآیند عدالت قضایی شکل گرفته است، اظهار کرد: این قبیل هم اندیشی‌های علمی از یک سو موجبات تنوع، نشاط تحقیقی، علمی و آموزشی را فراهم می‌کند و از سوی دیگر به محققان این فرصت را می‌دهد تا درباره موضوع نشست در سطح وسیع به بحث و تبادل نظر بپردازند.

رییس کل دادگستری استان تهران افزود: بی تردید تبادل نظر و تضارب آراء در فضای علمی زمانی که جنبه تطبیقی هم داشته باشد ثمر بخش تر خواهد بود و کل جامعه به ویژه تصمیم سازان و تصمیم گیران می‌توانند از بهره‌ها، نتایج و پیامدهای آن به اقتضای شان سازمان و صلاحیت ذاتی خود منتفع شود.

آوایی افزود: امروز بیش از نیمی از جمعیت ایران را دختران و زنان تشکیل می‌دهند، حضور این قشر در عرصه‌های مختلف بدین معناست که جامعه ایرانی حضور و مشارکت زنان را در همه عرصه‌ها بیش از گذشته پذیرفته و به اهمیت و تاثیر نقش زنان پی برده است. این تحول بزرگ به طور قطع دانش حقوقی را نیز به دنبال خود می‌کشاند.

رییس کل دادگستری استان تهران خاطرنشان کرد: این‌که دولت در وضع قانون در راستای حقوق زنان یا قوه قضاییه در دستیابی به عدالت قضایی از حقوق زنان حمایت کند یا نکند امری اختیاری نیست، در واقع مطالبات اجتماعی، ضرورت‌ها، نیازهای اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر، حکومت و حاکمیت را به پرداختن به این مهم واداشته است.

وی ادامه داد: حق و تکلیف بنیادی ترین و جدی ترین موضوع روابط انسانی است. مادام که مفهوم، نسبت و رابطه حق و تکلیف به شایستگی تبیین نشود نمی‌توان از مفهوم، رابطه و نسبت آزادی و عدالت سخن گفت. به ویژه آنکه در جامعه مدنی آگاهی و بینش آحاد جامعه گاه بیش از عمل و اقدام در این زمینه اهمیت دارد.

رییس کل دادگستری تهران افزود: آنچه بر مبنای قانون اساسی به آن پایبندیم این است که برخلاف موازین و مبانی اسلامی گام برنداریم. اگر به اسلام، باور داریم و اگر می‌خواهیم این منبع بسیار غنی و فیاض را برای همیشه در اختیار داشته باشیم ضرورت دارد در عین آنکه به حفظ اصول و مبانی آن ملتزم هستیم به حفاظت از پویایی آن نیز پایبند باشیم. این پویایی با اجتهاد عمیق تر و جدی تر در نظریات فقهای متقدم و معاصر و با اظهار نظریات جدید می‌توانند در تحقق حقوق زنان در فرآیند عدالت قضایی راهگشا باشد.

آوایی خاطرنشان کرد: هدف اساسی حقوق اجرای عدالت است، منزلت و شان حقوق نیز همین گرایش و کشش به سوی عدالت را اقتضا دارد پس لاجرم همه مباحثی که در این اجلاس مطرح می‌شود باید به ارتقای حقوق زنان به جایگاه شایسته خود منتهی شود که خوشبختانه در بعضی از زمینه‌ها نشانه‌های این حرکت به سوی تحول و کمال مشاهده می‌شود.

وی به موضوع ارث زن از اموال شوهر اشاره کرد و گفت: نظریات فقهی مختلفی در این زمینه وجود داشت که اصلاح قانون مدنی ایران در این خصوص اخیرا صورت پذیرفت و مبنای اجتهادی پویا و نظریات فقهی موجود و در راستای احیا و تعالی حقوق مدنی زن تحقق یافت. نمونه دیگر می‌توان به یکسان سازی دیه اقلیت‌های مذهبی و هم چنین خسارات بدنی و جانی ناشی از تصادفات رانندگی نسبت به زنان همانند مردان از طریق بیمه اشاره کرد.

آوایی گفت: در حوزه مسایل شکلی در نظام دادرسی و سازمان قضا نیز می‌توان از اعطای مناصب قضایی متنوع به بانوان در بخش‌ها و مراحل مختلف دادرسی نظیر دادسرا، دادگاه‌های خانواده و محاکم تجدیدنظر و هم چنین حضور مفید و موثر آنان در نهادهای شبه قضایی مانند شورای حل اختلاف یاد کرد که آماری در خور توجه نیز به خود اختصاص می‌دهند.

وی با تاکید بر این‌که در راستای تحول نباید با قوانین و مقدسات دینی، آیین‌ها و سنت‌های بومی خود مقابله کرد، گفت: هنر خانواده و اندیشمندان حقوق آن است که از داده‌هایی که قانون در اختیار آنها قرار می‌دهد مسیری ایجاد کنند که به عدالت منتهی شود. تحول و تغییر همیشه به معنای رشد و پیشرفت نیست بسیاری از تغییرات ظاهری، فریبنده اما باطنی وهن انگیز و تحقیر کننده دارد.

رییس کل دادگستری استان تهران به تثبیت جایگاه رفیع و مقام ارزشمند مادری زنان اشاره کرد و گفت: حرکت و جهت گیری ما باید به سمت و سویی باشد که مامن طبیعی افراد جامعه یعنی نهاد خانواده باشد.

آوایی افزود: امروزه در برخی از نقاط عالم نظریه پردازانی که مادی و غیر وهیانی می‌اندیشند با نگرش‌های متفاوت تاریخی، جامعه شناختی و روان شناختی به مقوله زن و مرد، باورهای غلط و انحرافی را به ذهن‌ها منتقل می‌کنند، بر پایه این بنیان غلط عده‌ای به حکومت مردها و مردسالاری فتوا می‌دهند و دسته‌ای دیگر به زعامت زنان نظر می‌دهند.

وی با اشاره به نقش موثر قضات در دادرسی، صدور احکام عادلانه و تاثیرپذیری قوانین از نظریات تجربی و علمی آنان، گفت: قضات به طور قطع در تحکیم بنیان خانواده و تثبیت حقوق زنان منشا آثار جدی و عمیقی هستند و از سوی دیگر نقش فرهنگ سازی قاضی در عین رسیدگی به پرونده‌ها است که قاضی می‌تواند تدابیری اتخاذ کند که از افزایش ناهنجاری در جامعه به ویژه نسبت به زنان جلوگیری شود.