آیین‌ نامه چگونگی اداره صندوق تامین خسارتهای بدنی

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت کشور ـ وزارت دادگستری
بیمه مرکزی ایران

وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در جلسه مورخ 22/9/1388 بنا به پیشنهاد شماره 61454/62 مورخ 17/5/1388 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (13) قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ـ مصوب1387ـ و با رعایت تصویب‌نامه شماره 246990/ت452هـ مورخ 28/12/1387، آیین‌نامه چگونگی اداره صندوق تامین خسارتهای بدنی را به شرح زیر تصویب نمودند:

آیین‌نامه چگونگی اداره صندوق تامین خسارتهای بدنی

ماده1ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ قانون: قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ـ مصوب1387ـ
ب ـ صندوق: صندوق تامین خسارتهای بدنی موضوع ماده (10) قانون.
پ ـ بیمه مرکزی : بیمه مرکزی ایران.

ماده2ـ صندوق دارای شخصیت‌حقوقی مستقل است و اداره آن در امور مالی، معاملاتی، استخدامی و تشکیلاتی براساس مقرراتی خواهدبود که در بیمه مرکزی مجری می‌باشد. بالاترین مقام در اجرای مقررات یادشده مدیر صندوق خواهدبود.

ماده3ـ ارکان صندوق به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف ـ مجمع عمومی
ب ـ هیئت نظارت
پ ـ مدیر صندوق
ت ـ بازرس (حسابرس)

ماده4ـ مجمع عمومی صندوق متشکل از اعضای زیر می‌باشد:
الف ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی
ب ـ وزیر بازرگانی
پ ـ وزیر دادگستری
ت ـ وزیر کار و اموراجتماعی
ث ـ رییس کل بیمه مرکزی ایران

تبصره1ـ مجمع عمومی در اولین جلسه یکی از اعضای خود را برای مدت دو سال به عنوان رییس انتخاب می‌کند.
تبصره2ـ مدیرصندوق به عنوان دبیر مجمع عمومی بدون حق رای در جلسات مجامع عمومی صندوق حضور خواهدیافت.

ماده5 ـ مجمع عمومی صندوق حداقل یک بار در سال با دعوت کتبی رییس مجمع عمومی حداکثر ظرف شش‌ماه پس از پایان هر سال مالی به منظور بررسی عملکرد صندوق و تصویب صورتهای مالی آن تشکیل خواهد گردید و با حضور حداقل چهار نفر از اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با اکثریت آرای حاضران معتبر است. مجمع عمومی در طول سال به دعوت رییس‌مجمع یا براساس تقاضای یکی از اعضای مجمع یا مدیرصندوق نیز تشکیل می‌شود.
تبصره ـ مصوبات مجمع عمومی توسط رییس مجمع ابلاغ خواهدشد.

ماده6 ـ وظایف و اختیارات مجمع عمومی به شرح زیر است:
الف ـ تعیین خط مشی صندوق.
ب ـ تصویب آیین‌نامه‌های موردنیاز صندوق.
پ ـ رسیدگی و اظهارنظر درخصوص گزارش مدیرصندوق راجع به عملکرد و صورتهای مالی صندوق و نیز استماع گزارش حسابرس و بازرس قانونی در مورد آنها و تصویب ترازنامه و صورتهای مالی.
ت ـ بررسی و تصویب بودجه سالانه صندوق.
ث ـ اتـخاذ تصمیم نسبت به پیشنهاد رییس کل بیمه مرکزی در مورد تعیین مدیر صندوق.
ج ـ تعیین حقوق و مزایای مدیرصندوق.
چ ـ انتخاب و عزل اعضای هیئت نظارت و تعیین میزان حق حضور در جلسات.
ح ـ اتخاذ تصمیم در مورد ایجاد یا انحلال شعبه در مراکز استانها و اعطای نمایندگی صندوق به پیشنهاد مدیرصندوق و تایید هیئت نظارت مطابق دستورالعمل مصوب.
تبصره ـ در صورت درخواست مدیرصندوق، بیمه مرکزی موظف است مکانهایی مناسب جهت استقرار دفتر مرکزی صندوق در تهران و شعب آن در استانها و تامین لوازم و تجهیزات و امکانات مناسب جهت انجام فعالیتهای صندوق فراهم کند.
خ ـ تصویب دستورالعمل مربوط به ضوابط اعطا و یا لغو نمایندگی، حدود وظایف و اختیارات نماینده، میزان کارمزد یا حق‌الزحمه قابل پرداخت و سایر شرایط مربوط.
د ـ تعیین بازرس و میزان حق‌الزحمه وی.
ذ ـ انتخاب روزنامه کثیرالانتشار برای انتشار متن کامل ترازنامه و صورت درآمد و هزینه صندوق.
ر ـ اتخاذ تصمیم در مورد مطالبات غیرقابل وصول صندوق به پیشنهاد مدیرصندوق و تایید هیئت نظارت.
ز ـ اتخاذ تصمیم درخصوص سایر مواردی که به موجب قانون در صلاحیت مجمع عمومی قرار دارد.
ژ ـ تصویب دستورالعمل نحوه رسیدگی و پرداخت و بازیافت خسارت با پیشنهاد مدیرصندوق.

ماده7ـ هیئت نظارت صندوق متشکل از پنج نفر عضو می‌باشد که چهار نفر آنان غیرموظف و با پیشنهاد مدیرعامل و توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شوند. مدیرصندوق، عضو هیئت نظارت صندوق نیز می‌باشد. جلسات هیئت نظارت حداقل ماهی یک بار با دعوت رییس هیئت نظارت یا هر یک از اعضا تشکیل می‌شود. صورتجلسات مذاکرات هیئت نظارت در دفتر ثبت و به امضای رییس هیئت نظارت رسیده و نگهداری خواهدشد.
تبصره ـ اعضای هیئت نظارت در اولین جلسه یک نفر را از میان خود به عنوان رییس هیئت نظارت انتخاب می‌کنند.

ماده8 ـ وظایف و اختیارات هیئت نظارت به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ نظارت بر حُسن اجرای مصوبات مجمع عمومی.
ب ـ بررسی و تایید یا اعلام نواقص گزارش عملکرد سالانه، ترازنامه و سایر صورتهای مالی صندوق برای ارایه به بازرس.
پ ـ تایید بودجه سالانه و آیین‌نامه‌های موردنیاز صندوق برای ارایه به مجمع عمومی.
ت ـ تایید سازمان و تشکیلات صندوق بنا به پیشنهاد مدیر صندوق.
ث ـ تایید دستورالعمل پیشنهادی مدیر صندوق راجع به ضوابط اعطا و یا لغو نمایندگی، حدود وظایف و اختیارات نماینده، میزان کارمزد و یا حق‌الزحمه قابل پرداخت و سایر شرایط مرتبط با نمایندگی برای ارایه به مجمع عمومی برای تصویب.
ج ـ اعلام‌نظر و یا اتخاذ تصمیم نسبت به هر موضوع دیگری که از سوی مدیر صندوق پیشنهاد می‌شود.

ماده9ـ مدیر صندوق به پیشنهاد رییس کل بیمه مرکزی، تصویب مجمع عمومی صندوق و با حکم رییس مجمع عمومی برای مدت چهار سال منصوب می‌گردد. مجمع عمومی می‌تواند نسبت به انتخاب مجدد مدیر صندوق و یا عزل وی قبل از پایان مدت مذکور اتخاذ تصمیم نماید.

ماده10ـ مدیر صندوق بالاترین مقام اجرایی صندوق است و دارای اختیارات لازم برای انجام امور صندوق در چارچوب بودجه و برنامه مصوب و آیین‌نامه‌های مربوط و مصـوبات مجمع عمومی و مصوبات هیئت نظارت می‌باشد و دارای وظایف و اختیارات به شرح زیر است:
الف ـ انجام امور صندوق براساس قانون، مفاد این آیین‌نامه و سایر مقررات مربوط.
ب ـ اجرای مصوبات و تصمیمات مجمع عمومی و هیئت نظارت و انجام امور اداری و اجرایی صندوق برابر بودجه مصوب.
پ ـ تهیه ترازنامه و سایر صورتهای مالی و گزارش عملکرد صندوق در هر سال مالی و ارایه آن به هیئت نظارت برای بررسی، تایید و ارایه به مجمع عمومی صندوق.
ت ـ تهیه برنامه و بودجه صندوق برای هر سال مالی و ارایه آن پس از بررسی و تایید هیئت نظارت به مجمع عمومی صندوق.
ث ـ پیشنهاد ایجاد یا انحلال شعبه در مراکز استانها و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق و همچنین تهیه و ارایه دستورالعمل موضوع بند « ح» ماده (5) این آیین‌نامه به مجمع عمومی صندوق پس از تایید هیئت نظارت.
ج ـ به کارگیری کارکنان موردنیاز صندوق و برنامه‌ریزی برای آموزش آنها در صورت لزوم.
چ ـ نمایندگی صندوق در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی، دادگاهها و سایر مراجع قضایی و غیرقضایی با حق توکیل و سایر اختیارات مندرج در قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی از جمله مواد (35) و (36) قانون مذکور.
ح ـ پیگیری وصول به موقع و صحیح درآمدهای موضوع ماده (11) قانون و انجام اقدامات لازم قانونی در این خصوص.
خ ـ انتشار ترازنامه و صورت درآمد و هزینه صندوق در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشار تعیین شده توسط مجمع عمومی ظرف سه ماه پس از تصویب.
د ـ نصب و عزل مدیران صندوق.
ذ ـ پیشنهاد افتتاح و یا بستن هرگونه حساب بانکی، سپرده‌گذاری نزد بانکها و موسسات مالی و اعتباری مجاز و خرید و فروش اوراق مشارکت به هیئت نظارت برای تصویب با رعایت مقرات مربوط.
ر ـ تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های موردنیاز صندوق برای ارایه به هیئت نظارت.
تبصره1ـ مدیر صندوق می‌تواند به تشخیص و مسئولیت خود قسمتی از وظایف و اختیارات خود را به هر یک از کارکنان صندوق تفویض نماید.
تبصره2ـ مدیر صندوق می‌تواند با تایید هیئت نظارت صندوق، انجام بخشی از امور اجرایی و کارشناسی صندوق را که قابلیت واگذاری دارند از طریق انعقاد قرارداد به اشخاص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط واگذار نماید.
تبصره3ـ اسناد و اوراق تعهدآور صندوق از قبیل چک‌ها، بروات، سفته‌ها، قراردادها و سایر اوراق تجاری به امضای مدیرصندوق و یک نفر دیگر به انتخاب هیئت نظارت با مهر صندوق معتبر خواهدبود.

ماده11ـ مجمع عمومی از میان حسابداران رسمی، یک تا سه نفر را به عنوان بازرس برای مدت یک سال انتخاب می‌کنند و یا از طریق سازمان حسابرسی نسبت به انجام وظیفه بازرسی اقدام می‌شود.

ماده12ـ بـازرس می‌تواند از تمامی امور صنـدوق اطلاع حاصل کند، اما حق مداخله در امور صندوق را نداشته و اجرای وظایف وی نباید مانع جریان عادی کار صندوق شود.

ماده13ـ بازرس دربـاره صحت صورتهـای مالی که مدیر صنـدوق برای تسـلیم به مجمع عمومی تهیه می‌کند و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که هیئت نظارت در اختیار مجمع عمومی گذاشته است، اظهارنظر نموده و گزارش جامع به مجمع عمومی تسلیم می‌کند.

ماده14ـ مدیر صندوق گزارش عملکرد سالانه و همچنین ترازنامه و سایر صورتهای مالی صندوق را حداقل سی روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه برای بررسی و اظهارنظر، تسلیم بازرس خواهدکرد.گزارش بازرس حداقل ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه در اختیار اعضای مجمع عمومی قرار می‌گیرد.
تبصره1ـ بازرس می‌تواند هرگونه رسیدگی و بازرس را در هر موقع انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به صندوق را مطالبه و ملاحظه و رسیدگی نماید.
تبصره2ـ چنانچه بازرس اشکالاتی در کار صندوق ملاحظه نماید، مکلف است مراتب را به طور کتبی به اطلاع مـدیر صندوق برساند و اگر نسبت به رفع اشکال اقدام نشد، موظف است موضوع را به هیئت نظارت و مجمع عمومی گزارش نماید.

ماده15ـ سال مالی صندوق از اول فروردین ماه هر سال آغاز شده و در پایان اسفندماه همان سال پایان می‌یابد.

ماده16ـ صندوق موظف‌است حسابهای درآمد، هزینه، دارایی و بدهی خود را به تفکیک ثبت و نگهداری کرده و هر شش ماه یک بار گزارش عملکرد وضعیت مالی و تعهدات خود را برای اعضای مجمع عمومی ارسال نماید.

ماده17ـ هزینه‌های اداره صندوق بنا به درخواست مدیرصندوق به صورت علی‌الحساب از سوی بیمه مرکزی پرداخت می‌شود و در پایان سال مالی، معادل این مبلغ حداکثر تا سقف سه درصد از درآمد صندوق طبق تبصره (3) ماده (10) قانون با بیمه مرکزی تسویه حساب خواهدشد.

ماده18ـ شرکتهای بیمه که مجاز به صدور بیمه‌نامه شخص ثالث می‌باشند، موظفند:
الف ـ در اجرای بند « الف» ماده (11) قانون، معادل پنج درصد از حق بیمه‌هایی را که بابت بیمه اجباری موضوع قانون دریافت می‌نمایند. حداکثر ظرف سه روز از پایان هر هفته به حساب صندوق واریز نمایند.
ب ـ مبالغ موضوع بند « ب» ماده (11) قانون را مطابق دستورالعمل مصوب مجمع عمومی صندوق وصول نموده و به صندوق پرداخت نمایند.
تبصره1ـ در صـورتی که هر یک از شرکتهای بیمه نسـبت به پرداخت به موقع وجوه موضوع بندهای « الف» و « ب» ماده (11) قانون اقدام ننمایند، بیمه مرکزی مکـلف است به درخواسـت مدیر صندوق، موضـوع را بررسی و ماده (28) قـانون را اعمال نماید.
تبصره2ـ مدیر صندوق موظف است در صورت عدم پرداخت حقوق قانونی صندوق از سوی شرکتهای بیمه نسبت به اعلام جرم موضوع تبصره (5) ماده (11) قانون به مراجع قضایی اقدام نماید.

ماده19ـ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور موظف است در اجرای بندهای « هـ» و « و» ماده (11) قانون، همه ساله در لایحه بودجه کل کشور، مبلغی معادل بیست درصد از جرایم وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور و نیز معادل بیست درصد از کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضاییه را به منظور تامین بخشی از منابع مالی صندوق پیش‌بینی و منظور نماید تا طبق مفاد ماده (20) به صندوق پرداخت گردد.

ماده20ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است ظرف ده روز از پایان هر ماه، معادل بیست درصد از جرایم وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور و همچنین معادل بیست‌درصد از کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضاییه را به صندوق پرداخت نماید.

ماده21ـ معاونت یادشده موظف است در صورت کمبود منابع مالی صندوق جهت ایفای تعهدات آن و در اجرای تبصره (1) ماده (11) قانون با درخواست مدیرصندوق و تایید و اعلام رییس مجمع عمومی صندوق، کسری منابع صندوق را در بودجه سنواتی سال بعد منظور نماید.

ماده22ـ مازاد درآمد بر هزینه در پایان سال مالی پس از تصویب مجمع عمومی به حساب اندوخته سال بعد به منظور انجام تعهدات مقرر در قانون منتقل می‌شود وجوه مصـرف‌نشده منابع درآمدی هـر سال به حساب افـزایش اندوختـه احتیاطـی منظور خواهدشد.
این تصـویب‌نامه در تاریخ 3/11/1388 به تایید مـقام محترم ریاست جمـهوری رسیده است.

معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا رحیمی