قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل (تشریفات) آمادگی، مقابله و همکاری در برابر سوانح آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی مصوب 2000
مرجع تصویب : مصوبات هیات وزیران - 25/1/89
وزارت راه و ترابری
قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل (تشریفات) آمادگی، مقابله و همکاری در برابر سوانح آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی مصوب 2000 میلادی (برابر با 1379 هجری شمسی) که در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ بیست و پنجم فروردین ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 15/2/1389 به تأیید شورای‌نگهبان رسیده و طی نامه شماره 8483/363 مورخ 19/2/1389 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.
رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد
قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل (تشریفات) آمادگی،
مقابله و همکاری در برابر سوانح آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی
مصوب 2000 میلادی (برابر با 1379 هجری شمسی)
ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می‌شود به پروتکل (تشریفات) آمادگی، مـقابله و همکاری در برابر سوانح آلودگی ناشی از مواد خـطرناک و
سمی مصوب 2000 میلادی (برابر با 1379 هجری شمسی) به شرح پیوست ملحق گردد و اسناد الحاق را نزد امین اسناد تودیع نماید.
تبصره1ـ وزارت راه و ترابری (سازمان بنادر و دریانوردی) مسؤول اجراء کنوانسیون می‌باشد و تغییر آن بر عهده دولت است.
تبصره2ـ دولت موظف است کلیه اصلاحیه‌های پروتکل (تشریفات) و پیوستهای آن، موضوع ماده (12) را در مهلت مناسب، قبل از انقضاء مهلتهای موردنظر در ماده مذکور طبق اصل هفتاد و هفتم (77) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مجلس شورای اسلامی حسب مورد اعلام نماید.
در صورتی که مجلس شورای اسلامی اصلاحیه‌ها را تصویب ننماید دولت موظف است مراتب را مبنی بر عدم پذیرش اصلاحیه‌ها، در ظرف مهلت مقرر در موافقتنامه به مراجع ذی‌ربط (موضوع ماده مذکور) اعلام و این اصلاحیه‌ها در این موارد برای دولت جمهوری اسلامی ایران لازم‌الاجراء نخواهدبود.
تبصره3ـ رعایت اصل هفتاد و هفتم (77) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه بازنگری یا اصلاح کنوانسیون در اجراء ماده (16) آن، الزامی است.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
پروتکل (تشریفات) آمادگی، مقابله و همکاری در برابر سوانح آلودگی
ناشی از مواد خطرناک و سمی
مصوب 2000 میلادی (برابر با 1379 هجری شمسی)
مقدمه:
اعضاء این پروتکل (تشریفات)،
که اعضاء کنوانسیون بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی، مصوب 30 نوامبر 1990 میلادی (برابر با 10 آذر 1369 هجری شمسی) در لندن هستند،
با در نظر گرفتن قطعنامه شماره 10 مصوب فراهمایی (کنفرانس) همکاری بین‌المللی در مورد آمادگی و مقابله در برابر آلودگی نفتی، مورخ 1990 میلادی (برابر با 1369 هجری شمسی) در مورد توسعه حیطه شمول کنوانسیون بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی، مصوب 1990 میلادی (برابر با 1369 هجری‌شمسی)، برای دربرگرفتن مواد سمی و خطرناک،
همچنین با در نظر گرفتن این که براساس قطعنامه شماره 10 فراهمایی (کنفرانس) همکاری بین‌المللی در مورد آمادگی و مقابله در برابر آلودگی نفتی، مصوب 1990 میلادی (برابر با 1369 هجری شمسی)، سازمان بین‌المللی دریانوردی کار خود را در همیاری با تمام سازمانهای بین‌المللی ذی‌نفع در همه جوانب آمادگی، مقابله و همکاری در برابر سوانح آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی افزایش داده است،
با در نظر گرفتن اصل « آلوده‌کننده، مسؤول پرداخت است» به عنوان یک اصل کلی حقوق بین‌الملل محیط زیست،
با آگاهی از تدوین راهبردی به‌منظور یکپارچه کردن رویکرد احتیاطی در خط‌مشی‌های سازمان بین‌المللی دریانوردی،
همچنین با آگاهی از این که در صورت سانحه آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی، اقدام مؤثر و سریع به منظور کاهش خسارتی که ممکن است از چنین سانحه‌ای ناشی شود، ضروری است، به شرح زیر موافقت نموده‌اند:
ماده1ـ مقررات کلی
1ـ اعضاء تعهد می‌نمایند که به طور انفرادی یا مشترک تمام اقدامات مناسب را طبق مفاد این پروتکل (تشریفات) و پیوست آن، برای آمادگی و مقابله با سانحه آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی انجام دهند.
2ـ پیوست این پروتکل (تشریفات) جزء لاینفک پروتکل (تشریفات) را تشکیل می‌دهد و ارجاع به این پروتکل (تشریفات)، هم‌زمان ارجاع به پیوست می‌باشد.
3ـ این پروتکل (تشریفات) در مورد هیچ کشتی جنگی، کشتی تدارکاتی یا کشتی دیگر تحت مالکیت یا بهره‌برداری یک دولت که در زمان استفاده صرفاً در امور غیرتجاری دولت مورداستفاده قرار می‌گیرد، اعمال نمی‌گردد. با این حال هر عضو با تصویب اقدامات مناسبی که در بهره‌برداری یا قابلیتهای بهره‌برداری چنین کشتی‌های تحت مالکیت یا بهره‌برداری آن، اختلال ایجاد ننماید، اطمینان حاصل خواهدنمود که چنین کشتیهایی تا حد متعارف و عملی، به گونه‌ای سازگارانه با این پروتکل (تشریفات)، عمل کنند.
ماده2ـ تعاریف
از نظر این کنوانسیون:
1ـ « سانحه آلودگی ناشی از مواد خطرناک و سمی» (که از این پس « سانحه آلودگی» نامیده می‌شود) یعنی هر اتفاق یا مجموعه‌ای از اتفاق‌ها با منشأ یکسان ازجمله آتش‌سوزی یا انفجار که منجر به تخلیه، بیرون‌ریزی یا پخش موادخطرناک و سمی شود یا بتواند منجر به آن شود یا موجب تهدیدی برای محیط زیست دریایی، یا خط ساحلی یا منافع مربوط به یک یا چند دولت شود یا بتواند بشود و مستلزم اقدام اضطراری یا مقابله فوری باشد.
2ـ مواد خطرناک و سمی یعنی هر ماده‌ای غیر از نفت که اگر وارد محیط زیست دریایی شود، محتمل است که خطراتی را برای سلامت انسان ایجاد کند، به منابع زنده و حیات دریایی لطمه وارد آورد، به موارد استفاده از دریا صدمه وارد کند یا دیگر استفاده‌های مشروع از دریا را مختل نماید.
3ـ « بنادر دریایی و امکانات جابه‌جایی مواد خطرناک و سمی» یعنی بنادر یا امکاناتی که چنین موادی در آنجا از کشتیها تخلیه یا بارگیری می‌شوند.
4ـ « سازمان» یعنی سازمان بین‌المللی دریانوردی.
5 ـ « دبیرکل» یعنی دبیرکل سازمان.
6 ـ کنوانسیون اُ.پی.آر.سی یعنی کنوانسیون بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی، مصوب 1990 میلادی (برابر با 1369 هجری شمسی).
ماده3ـ طرحهای اضطراری و گزارش‌دهی
1ـ هر عضو باید کشتیهایی را که محق به برافراشتن پرچم آن هستند، ملزم نماید طرح اضطراری سانحه آلودگی را بر روی کشتی داشته باشد و باید فرماندهان کشتیها یا سایر اشخاص مسؤول چنین کشتیهایی را ملزم نماید که از روشهای گزارش‌دهی تا حدی که الزامی شده‌اند، تبعیت کنند. الزامات طراحی و روشهای گزارش‌دهی هر دو باید با مفاد قابل اعمال کنوانسیونهای تدوین شده توسط سازمان که برای آن عضو لازم‌الاجراء شده‌اند، باشد. طرحهای اضطراری سانحه آلودگی در کشتی برای واحدهای فراساحلی، از جمله تأسیسات شناور تولید، ذخیره و تخلیه و واحدهای شناور ذخیره باید به موجب مقررات ملی و یا نظامهای مدیریت زیست محیطی رسیدگی شوند و از شمول این ماده مستثنی هستند.
2ـ هر عضو باید به نحوی که متقتضی می‌داند مقامها یا بهره‌برداران مسؤول بنادر دریایی و امکانات جابه‌جایی مواد خطرناک و سمی تحت صلاحیت خود را به داشتن طرحهای اضطراری سانحه آلودگی یا ترتیبات مشابهی که برای مواد خطرناک و سمی و هماهنگ با نظام ملی ایجاد شده طبق ماده (4) این قانون و تصویب شده طبق روشهای وضع شده توسط مقام ملی صالح باشد، ملزم نماید.
3ـ هنگامی که مقامهای مجاز یک عضو از سانحه آلودگی اطلاع یابند، باید سایر دولتهایی را که متحمل است منافع آنها توسط سانحه مزبور تحت تأثیر قرار گیرد، آگاه نمایند.
ماده4ـ نظامهای منطقه‌ای و ملی آمادگی و مقابله
1ـ هر عضو باید نظام ملی مقابله سریع و مؤثر با سوانح آلودگی را ایجاد نماید. این نظام حداقل باید شامل موارد زیر باشد:
الف) تعیین موارد زیر:
(1) مقام یا مقامهای صالح ملی با مسؤولیت آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی؛
(2) مرکز یا مراکز ارتباطی عملیاتی ملی؛ و
(3) مقامی که مجاز باشد از طرف آن دولت، درخواست کمک کند یا در مورد ارائه کمک درخواست شده تصمیم‌گیری نماید.
ب) طرح احتیاطی ملی آمادگی و مقابله شامل رابطه سازمانی نهادهای مختلف دخیل اعم از عمومی یا خصوصی، با در نظر گرفتن دستورالعملهای تدوین‌شده توسط سازمان.
2ـ همچنین هر عضو در چهارچوب تواناییهای خود به طور انفرادی یا از طریق همکاری دو جانبه یا چند جانبه و در صورت اقتضاء با همکاری صنایع کشتیرانی، صنایع مربوط به مواد خطرناک و سمی، مقامهای بندری و سایر مؤسسات مربوط باید موارد زیر را ایجاد نماید:
الف) حداقل سطح تجهیزات از قبل مستقر شده جهت مقابله با سوانح آلودگی، متناسب با خطر احتمالی و برنامه‌هایی برای استفاده از آن تجهیزات؛
ب) برنامه تمرینهایی برای سازمانهای مقابله با سانحه آلودگی و آموزش کارکنان مربوط؛
پ) طرحهای تفصیلی و قابلیتهای ارتباطی برای مقابله با سانحه آلودگی چنین قابلیتهایی باید به طور مداوم در دسترس باشد؛ و
ت) سازو کار یا ترتیبی جهت هماهنگ کردن مقابله با سانحه آلودگی، در صورت اقتضاء با قابلیتهای بسیج منابع لازم.
3ـ هر عضو باید اطمینان حاصل نماید که اطلاعات جاری به طور مستقیم یا از طریق سازمان یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط در رابطه با موارد زیر به سازمان ارائه شده‌است:
الف) موقعیت، داده‌های مخابراتی و در صورت عملی بودن، مناطق تحت مسؤولیت مقامها و مؤسسات موضوع جزء (الف) بند (1)؛
ب) اطلاعات مربوط به تجـهیزات مقابله با آلودگی و نظر تخصصی در رشته‌های مربوط به مقابـله با سانحه آلودگی و نجـات دریایی که در صورت درخـواست می‌تواند در اختیار سایر دولتها گذاشته شود؛ و
پ) طرح احتیاطی ملی خود.
ماده5 ـ همکاری بین‌المللی جهت مقابله با آلودگی
1ـ اعضاء موافقت می‌نمایند که با توجه به تواناییها و در دسترس بودن منابع مربوط خود، بنا به درخواست هر عضوی که از سانحه آلودگی تحت تأثیر قرار گرفته یا احتمال دارد تحت تأثیر قرار گیرد با آن عضو همکاری کنند و خدمات مشورتی، تجهیزات و پشتیبانی فنی را به منظور مقابله با سانحه آلودگی، در صورتی که شدت سانحه مزبور اقتضاء کند، ارائه نمایند. تأمین هزینه‌های چنین کمکی براساس مفاد مندرج در پیوست این پروتکل (تشریفات) انجام خواهد شد.
2ـ عضوی که درخواست کمک نموده‌است می‌تواند از سازمان بخواهد که در مشخص نمودن منابع تأمین مالی موقت هزینه‌های مندرج در بند (1) فوق، کمک نماید.
3ـ هر عضو طبق موافقتنامه‌های قابل اعمال بین‌المللی باید اقدامات حقوقی یا اداری لازم را جهت تسهیل موارد زیر به عمل آورد:
الف) ورود و خروج کشتیها، هواپیماها و سایر وسایل حمل و نقل مورد استفاده برای مقابله با سانحه آلودگی و بهره‌برداری از آنها در سرزمین خود یا حمل کارکنان، کالاها، مواد و تجهیزات لازم جهت مقابله با سانحه مزبور؛ و
ب) نقل و انتقال سریع کارکنان، کالاها، مواد و تجهیزات موضوع جزء (الف) فوق به‌سرزمین خود، از طریق آن به خارج از آن.
ماده6 ـ تحقیق و توسعه
1ـ اعضاء موافقت می‌نمایند که به طور مستقیم یا در صورت اقتضاء از طریق سازمان یا سازمانها یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط جهت ارتقاء و مبادله نتایج برنامه‌های تحقیق و توسعه مربوط به ارتقای آخرین پیشرفتها در زمینه آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی، از جمله فناوریها و فنون بازرسی، بازدارندگی، بازیافت، متفرق‌سازی، پاکسازی و راههای دیگر کاهش یا تعدیل اثرات سوانح آلودگی و در جهت اعاده وضع سابق، همکاری نمایند.
2ـ به این منظور، اعضاء تعهد می‌نمایند که به طور مستقیم یا در صورت اقتضاء از طریق سازمان یا سازمانها یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط ارتباط لازم را بین مؤسسات تحقیقات اعضاء برقرار نمایند.
3ـ اعضاء موافقت می‌نمایند که به طور مستقیم یا از طریق سازمان یا سازمانها یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط، در صورت اقتضاء جهت ترغیب برگزاری مرتب همایش‌های بین‌المللی در مورد موضوعات مربوط از جمله پیشرفتهای فناوری در زمینه تجهیزات و فنون مقابله با سوانح آلودگی همکاری نمایند.
4 ـ اعضاء موافقت می‌نمایند که از طریق سازمان یا سایر سازمانهای بین‌المللی صالح، توسعه استانداردهای مربوط به فنون و تجهیزات سازگار مقابله با آلودگی مواد خطرناک و سمی را تشویق نمایند.
ماده7ـ همکاری فنی
1ـ اعضاء تعهد می‌نمایند که به طور مستقیم یا از طریق سازمان و سایر نهادهای بین‌المللی در صورت اقتضاء در رابطه با آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی، در موارد زیر به‌اعضاء که درخواست کمک فنی می‌نمایند، کمک کنند:
الف) آموزش کارکنان؛
ب) اطمینان از درسترس بودن فناوری، تجهیزات و تأسیسات مربوط؛
پ) تسهیل سایر اقدامات و ترتیبات جهت آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی؛ و
ت) انجام برنامه‌های مشترک تحقیق و توسعه؛
2ـ اعضاء تعهد می‌نمایند که با رعایت قوانین، مقررات و سیاستهای ملی خود به طور فعال در زمینه انتقال فناوری در رابطه با آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی همکاری نمایند.
ماده8 ـ ترغیب همکاریهای دو جانبه و چند جانبه در زمینه آمادگی و مقابله
اعضاء باید تلاش نمایند تا موافقتنامه‌های دو جانبه یا چند جانبه را برای آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی منقعد نمایند. نسخه‌های موافقتنامه‌های مزبور باید به سازمان ارسال گردد تا آنها را بنا به درخواست اعضاء، در دسترس قرار دهد.
ماده9ـ ارتباط با سایر کنوانسیونها و سایر موافقتنامه‌ها
هیچ چیز در این پروتکل (تشریفات) نباید به عنوان تغییردهنده حقوق یا تعهدات هر عضو به موجب کنوانسیون یا موافقتنامه بین‌المللی دیگر تفسیر شود.
ماده10ـ ترتیبات نهادی
1ـ اعضاء، سازمان را به شرط موافقت آن و در دسترس بودن منابع کافی جهت ادامه فعالیت، برای انجام وظایف و فعالیتهای زیر تعیین می‌نمایند:
الف) خدمات اطلاعاتی:
1ـ دریافت، مقایسه و انتشار اطلاعات تهیه شده توسط اعضاء و اطلاعات مربوط ارائه شده توسط منابع دیگر در صورت درخواست؛ و
2ـ ارائه کمک جهت مشخص نمودن منابع تأمین مالی موقت هزینه‌ها؛
ب) آموزش و کارآموزی:
1ـ ترغیب کارآموزی در زمینه آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی؛
2ـ ترغیب برگزاری همایش‌های بین‌المللی؛
پ) خدمات فنی:
1ـ تسهیل همکاری در زمینه تحقیق و توسعه؛
2ـ ارائه طریق به دولتهایی که در صدد ایجاد قابلیتهای مقابله ملی یا منطقه‌ای هستند؛ و
3ـ تجهزیه و تحلیل اطلاعات تهیه شده توسط اعضاء و اطلاعات مربوط تهیه‌شده توسط منابع دیگر و ارائه طریق یا اطلاعات به دولتها.
ت) کمکهای فنی:
1ـ تسهیل ارائه کمکهای فنی به دولتهایی که در صدد ایجاد قابلیتهای مقابله ملی یا منطقه‌ای هستند؛ و
2ـ تسهیل تأمین کمک و مشاوره فنی، بنا به درخواست دولتهایی که با سوانح عمده آلودگی مواجه شده‌اند.
2ـ در اجراء فعالیتهای مشخص شده در این ماده، سازمان تلاش خواهد نمود تا تـوانمندی دولتها را به طور انفرادی یا از طریق ترتیبات منطقه‌ای جهت آمادگی و مقـابله با سوانح آلودگـی، با استفاده از تجارب دولـتها، موافقتنامه‌های منطقه‌ای و تـرتیبات صنـعتی و با امعان نظر ویژه به نیـازهای کـشورهای در حـال توسـعه، تقویت نماید.
3ـ مفاد این ماده باید طبق برنامه‌ای که توسط سازمان تهیه و تحت‌بازنگری قرار می‌گیرد، اعمال شود.
ماده11ـ ارزیابی پروتکل (تشریفات)
اعضاء باید در چهارچوب سازمان، اثر بخشی پروتکل (تشریفات) را در پرتو اهداف آن، به ویژه با توجه به اصول بنیادین همکاری و کمک، مورد ارزیابی قرار دهند.
ماده12ـ اصلاحات
1ـ این پروتکل (تشریفات) طبق یکی از روشهای مشخص‌شده در بندهای زیر می‌تواند اصلاح گردد.
2ـ اصلاح بعد از بررسی توسط سازمان:
الف) هر اصلاحیه پیشنهادی پروتکل (تشریفات) توسط یک عضو باید به سازمان تسلیم و حداقل شش ماه قبل از بررسی آن، توسط دبیر کل بین تمام اعضاء سازمان و تمام اعضاء توزیع گردد.
ب) هر اصلاحیه‌ای که به شکل فوق پیشنهاد و توزیع گردیده‌است باید جهت بررسی به کارگروه حفاظت از محیط زیست دریایی سازمان تسلیم گردد.
پ) اعضاء پروتکل (تشریفات)، خواه عضو سازمان باشند یا نباشند، حق دارند که در جریان رسیدگی کارگروه حفاظت از محیط زیست دریایی شرکت نمایند.
ت) اصلاحیه‌ها با اکثریت دو سوم صرفاً اعضاء پروتکل (تشریفات) حاضر و رأی‌دهنده به تصویب خواهد رسید.
ث) اگر اصلاحیه‌ها طبق جزء (ت) فوق به تصویب برسد توسط دبیرکل به تمام اعضاء پروتکل (تشریفات) جهت پذیرش ارسال خواهد شد.
ج) 1ـ اصلاحیه یک ماده یا پیوست پروتکل (تشریفات) در تاریخی پذیرفته شده تلقی خواهد شد که در آن تاریخ دو سوم اعضاء به دبیرکل اعلام نموده باشند که آنها، اصلاحیه را پذیرفته‌اند.
2ـ اصلاحیه یک الحاقیه در پایان دوره‌ای که در زمان تصویب آن، توسط کارگروه حفاظت از محیط زیست دریایی مطابق جزء (ت) فوق تعیین شده‌است، و این دوره کمتر از ده ماه نخواهد بود، پذیرفته شده تلقی خواهد شد، مگر این که در طول این دوره، مخالفت دست‌کم یک سوم اعضاء ، به دبیر کل اعلام شده باشد.
چ) 1ـ اصلاحیه یک ماده یا پیوست پروتکل (تشریفات) که طبق ردیف (1) جزء (ج) فوق پذیرفته شده باشد، شش ماه پس از تاریخی که در آن تاریخ پذیرفته شده تلقی گردیده، برای اعضائی که به دبیر کل اعلام کرده‌اند که آنها اصلاحیه را پذیرفته‌اند، لازم‌الاجراء خواهد گردید.
2ـ اصلاحیه یک الحاقیه که طبق ردیف (2) جزء (ج) فوق پذیرفته شده است، شش ماه بعد از تاریخی که در آن تاریخ، پذیرفته شده تلقی گردیده، برای تمام اعضاء لازم‌الاجراء خواهد گردید به استثناء آنهایی که پیش از این تاریخ، با آن مخالفت نموده باشند، یک عضو در هر زمان می‌تواند از مخالفت اعلام شده قبلی خود با تسلیم یادداشتی دال بر این موضوع به دبیر کل، صرف‌نظر نماید.
3ـ اصلاح توسط یک فراهمایی (کنفرانس):
الف) بنا به درخواست یک عضو که مورد تأیید حداقل یک سوم اعضاء قرار بگیرد، دبیر کل، فراهمایی (کنفرانس) اعضاء پروتکل (تشریفات) را جهت بررسی اصلاحات پروتکل (تشریفات) برگزار خواهد کرد.
ب) اصلاحیه‌ای که در فراهمایی مزبور توسط اکثریت دو سوم اعضاء حاضر و رأی‌دهنده تصویب شود، توسط دبیر کل به تمام اعضاء جهت پذیرش آنها، ارسال خواهد شد.
پ) جز در صورتی که فراهمایی تصمیم دیگری اتخاذ نماید، اصلاحیه، پذیرفته شده تلقی و طبق تشریفات مشخص شده در جزء‌های (ج) و (چ) بند (2) این ماده لازم‌الاجراء خواهد شد.
4ـ تصویب و لازم‌الاجراء شدن اصلاحیه‌ای که منجر به اضافه نمودن پیوست یا الحاقیه می‌شود تابع روشی است که در مورد اصلاحیه پیوست اعمال می‌شود.
5 ـ با هر عضوی که:
الف) اصلاحیه یک ماده یا پیوست به موجب ردیف (1) جزء (ج) بند (2) این ماده را نپذیرفته باشد؛ یا
ب) اصلاحیه‌ای را که منجر به اضافه نمودن پیوست یا الحاقیه به موجب بند (4) این ماده می‌شود، نپذیرفته باشد؛ یا
پ) مخالفت با اصلاحیه یک الحاقیه به موجب ردیف (2) جزء (ج) بند (2) این ماده را ارسال داشته باشد؛
تنها به منظور اعمال اصلاحیه مزبور، به عنوان غیرعضو رفتار می‌شود. چنین رفتاری با تسلیم اطلاعیه پذیرش به موجب ردیف (2) جزء (ج) بند (2) این ماده یا صرف‌نظر کردن از مخالفت به موجب ردیف (2) جزء (چ) بند (2) این ماده خاتمه خواهد یافت.
6 ـ دبیر کل تمام اعضاء را از هر اصلاحیه‌ای که به موجب این ماده لازم‌الاجراء می‌شود، به همراه تاریخی که در آن تاریخ، اصلاحیه لازم‌الاجراء می‌شود، آگاه خواهد کرد.
7ـ هر اطلاعیه پذیرش، مخالفت یا صرف‌نظر کردن از مخالفت در خصوص یک اصلاحیه به موجب این ماده، باید به طور کتبی به دبیر کل ارسال شود و او اعضاء را از اطلاعیه مزبور و تاریخ وصول آن، آگاه خواهد کرد.
8 ـ الحاقیه پروتکل (تشریفات) فقط حاوی مقرراتی خواهد بود که ماهیت فنی دارند.
ماده13ـ امضاء ، تنفیذ، پذیرش، تصویب و الحاق
1ـ این پروتکل (تشریفات) جهت امضاء در مقر سازمان از تاریخ 15 مارس 2000 تا 14 مارس 2001 میلادی (برابر با 25/12/1379 تا 24/12/1380 هجری شمسی) مفتوح می‌باشد و بعد از آن جهت الحاق مفتوح می‌ماند. هر دولت عضو کنوانسیون اُ.پی.آر.سی می‌تواند به یکی از روشهای زیر عضو این پروتکل (تشریفات) گردد:
الف) امضاء بدون حق شرط تنفیذ، پذیرش یا تصویب؛ یا
ب) امضاء مشروط به تنفیذ، پذیرش یا تصویب که متعاقب آن تنفیذ، پذیرش یا تصویب صورت گیرد؛ یا
پ) الحاق.
2ـ تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به وسیله سپردن سندی به همین منظور نزد دبیرکل، صورت خواهد گرفت.
ماده14ـ دولتهایی با بیش از یک نظام حقوقی
1ـ اگر یک دولت عضو کنوانسیون اُ.پی.آر.سی دارای دو یا چند واحد سرزمینی باشد که در آنها نظامهای مختلف حقوقی در رابطه با موضوعات مورد حکم در این پروتکل (تشریفات)، قابل اعمال است، می‌تواند در زمان امضاء ، تنفید، پذیرش، تصویب یا الحاق اعلام کند که این پروتکل (تشریفات) به تمام واحدهای سرزمینی آن یا فقط به یک واحد یا چند از آنها که کنوانسیون اُ.پی.آر.سی در مورد آنها اعمال شده است، تعمیم خواهد یافت و می‌تواند در هر زمانی این اعلامیه را با تسلیم اعلامیه دیگری تغییر دهد.
2ـ هر تعداد از چنین اعلامیه‌هایی به طور کتبی به امین اسناد اعلام خواهد شد و باید به طور صریح در آن، واحد یا واحدهای سرزمینی که پروتکل (تشریفات) در مورد آنها اعمال می‌شود، ذکر گردد. در صورت تغییر، اعلامیه باید به طور صریح واحد یا واحدهای سرزمینی که اعمال پروتکل (تشریفات) در مورد آنها بعداً تعمیم خواهد یافت و تاریخی که در آن تاریخ، این تعمیم نافذ می‌شود، ذکر گردد.
ماده15ـ لازم‌الاجراء شدن
1ـ این پروتکل (تشریفات) دوازده ماه پس از تاریخی که در آن تاریخ، حداقل پانزده دولت، آن را بدون شرط تنفیذ، پذیرش یا تصویب، امضاء کرده باشند یا اسناد لازم جهت تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق را طبق ماده (13) این قانون سپرده باشند، لازم‌الاجراء خواهد شد.
2ـ برای دولتـهایی که سند تنـفیذ، پذیرش، تصـویب یا الحاق به این پروتکل (تشریفات) را بعد از انجام الزامات لازم‌الاجراء شدن آن ولی قبـل از تاریـخ لازم‌الاجراء شدن سـپرده باشند، تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الـحاق در تاریخ لازم‌الاجراء شدن این پروتکـل (تشریفات) یا سه ماه بعد از تاریخ سپـردن سند، هر کدام که دیـرتر باشـد، نافذ خواهد شد.
3ـ برای دولتهایی که پس از تاریخی که در آن تاریخ، پروتکل (تشریفات) لازم‌الاجراء شده است، سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق را سپرده‌اند، این پروتکل (تشریفات) سه ماه بعد از تاریخ سپردن سند نافذ خواهد شد.
4ـ بعد از تاریخی که در آن تاریخ، اصلاحیه این پروتکل (تشریفات) به موجب ماده (12) پذیرفته شده تلقی گردیده است، هر سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق سپرده شده، در مورد این پروتکل (تشریفات) به نحو اصلاح شده، اعمال خواهد شد.
ماده16ـ فسخ
1ـ هر عضو می‌تواند عضویت خود را در این پروتکل (تشریفات) در هر زمانی بعد از انقضاء پنج سال از تاریخی که در آن تاریخ، این پروتکل (تشریفات) برای آن عضو لازم‌الاجراء می‌شود، فسخ نماید.
2ـ فسخ عضویت با اعلام کتبی به دبیر کل صورت خواهد گرفت.
3ـ فسخ عضویت دوازده ماه بعد از دریافت اطلاعیه فسخ عضویت توسط دبیر کل یا بعـد از گذشت مدت طـولانی‌تری که ممکـن است در اطلاعـیه مشخص شـود، نافذ خواهد شد.
4ـ عضوی که عضویت خود را در کنوانسیون اُ.پی.آر.سی فسخ می‌کند، خود به خود عضویت در پروتکل (تشریفات) را نیز فسخ می‌نماید.
ماده17ـ امین اسناد
1ـ این پروتکل (تشریفات) نزد دبیر کل سپرده خواهد شد.
2ـ دبیر کل باید:
الف) تمام دولتهایی را که این پروتکل (تشریفات) را امضاء نموده‌اند یا به آن ملحق شده‌اند از موارد زیر آگاه نماید:
(1) هر امضاء جدید یا سپردن سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به همراه تاریخ آن؛
(2) هر اعلامیه صادره موضوع ماده (14) این پروتکل (تشریفات)؛
(3) تاریخ لازم‌الاجراء شدن این پروتکل (تشریفات)؛ و
(4) سپردن هر سند فسخ عضویت در این پروتکل (تشریفات) همراه با تاریخی که دریافت شده و تاریخی که فسخ عضویت نافذ می‌شود.
ب) نسخه‌های برابر اصل مصدق این پروتکل (تشریفات) را به دولتهای تمام کشـورهایی که این پـروتکل (تشریفات) را امـضاء نمـوده یا به آن ملـحق شـده‌اند ارسال نماید.
3ـ به محض لازم‌الاجراء شدن این پروتکل (تشریفات)، نسخه اصلی مصدق آن، توسط امین اسناد برای ثبت و انتـشار طبق ماده (102) منـشور ملل متحد، به دبیـر کل سازمان ملل متحد ارسال خواهد شد.
ماده18ـ زبانها
این پروتکل (تشریفات) در یک نسخه اصلی به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی تنظیم شده است و هر یک از متون دارای اعتبار یکسان است.
در تأیید مراتب فوق، امضاءکنندگان زیر که از طرف دولتهای متبوع خود برای این منظور اختیار دارند، این پروتکل (تشریفات) را امضاء نموده‌اند.
این پروتکل (تشریفات) در لندن به تاریخ پانزدهم مارس سال 2000 میلادی (برابر با بیست و پنجم اسفند 1379 هجری شمسی) تصویب شد.
پیوست
بازپرداخت هزینه‌های کمک
1ـ الف) چنانچه موافقتنامه‌ای در مورد ترتیبات مالی حاکم بر اقدامات اعضاء در برخورد با سوانح آلودگی، قبل از سانحه آلودگی به صورت دو جانبه یا چند جانبه منعقد نشده باشد، اعضاء هزینه‌های اقدامات مربوط خود را در برخورد با آلودگی طبق ردیفهای (1) یا (2) زیر به عهده خواهند گرفت.
(1) اگر اقدام توسط یک عضو بنا به درخواست صریح عضو دیگر صورت گرفته باشد، عضو درخواست‌کننده، هزینه اقدام عضو کمک‌کننده را پرداخت خواهد کرد. عضو درخواست‌کننده می‌تواند درخواست خود را در هر زمانی لغو کند، اما در این صورت، هزینه‌هایی را که عضو کمک‌کننده قبلاً متحمل شده یا تعهد نموده است، به عهده خواهد گرفت.
(2) اگر اقدام بنا به ابتکار یک عضو صورت گرفته باشد، عضو مزبور هزینه‌های اقدام خود را به عهده خواهد گرفت.
ب) اصول ذکر شده در جزء (الف) جز در صورتی که اعضاء مربوط، در هر مورد خاص به گونه دیگری موافقت کرده باشند، اعمال خواهد شد،
2ـ هزینه‌های اقدام صورت گرفته توسط یک عضو بنا به درخواست عضو دیگر، جز در صورتی که به گونه دیگری موافقت نشده باشد طبق قانون و رویه جاری عضو کمک‌کنـنده در رابطه با بازپرداخت این‌گـونه هزینه‌ها، به صورت عادلانه محاسبه خواهد شد.
3ـ عضو درخواست‌کننده کمک و عضو کمک‌کننده، در صورت اقتضاء ، جهت انجام هر عملی برای پاسخگویی به ادعایی غرامت، همکاری خواهند کرد. بدین منظور، آنها توجه کافی را به نظامهای حقوقی موجود معطوف خواهند داشت. هرگاه اقدامی که بدین صورت انجام گرفته است اجازه جبران کامل هزینه‌های محتمل شده در عملیات کمک‌رسانی را ندهد، عضو درخواست‌کننده کمک می‌تواند از عضو کمک‌کننده بخواهد که از بازپرداخت هزینه‌هایی که مبلغ جبران شده را افزایش می‌دهد صرف‌نظر کند یا هزینه‌هایی را که طبق بند (2) محاسبه شده‌اند، کاهش دهد. عضو مزبور همچنین می‌تواند درخواست تأخیر در بازپرداخت چنین هزینه‌هایی را بنماید. در بررسی چنین درخواستی، اعضاء کمک‌کننده باید توجه کافی را به نیازهای کشورهای در حال توسعه معطوف دارند.
4ـ مفاد این پروتـکل (تشریفات) به هیـچ نحو به گونه‌ای تفسیر نخواهـد شد که به حقوق اعضاء ، جهت دریافت هزینه‌های اقداماتی که به موجب سایر مقررات و قواعد حاکم حقوق داخلی و بین‌المللی برای مقابله با آلودگی یا تهدید آلودگی، متحمل می‌شوند، از اشخاص ثالث، لطمه‌ای وارد آورد.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن پروتکل (تشریفات)، شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ بیست و پنجم فروردین ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 15/2/1389 به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
|