راهکارهای پیشگیری از ارتکاب جرم از طریق معماری و شهرسازی

استاد دانشگاه یزد از تالیف کتاب «پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی» خبر داد و گفت: در این اثر راهکارهایی را برای افزایش خطر ناشی از ارتکاب جرم و کاهش سود ناشی از ارتکاب جرم در راستای اصلاح اصول حاکم در معماری ارایه کرده‌ام.

محمدرضا رحمت در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در این باره اظهار داشت: در مراحل آغازین تالیف این اثر، اماکنی را که درصد امکان وقوع جرم در آنها زیاد بود، مطالعه و از این اماکن، عکسبرداری کردم و این عکس‌ها را توسط گروهی از متخصصان معماری بررسی و مشکلات و ایرادات فنی که در ساخت این اماکن از نظر جرم‌شناسی وجود داشتند را مطرح کردم.

وی ادامه داد: در پایان بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیدم که برخی از اماکن، فرصت بهتری به مرتکبان برای ارتکاب به جرم ایجاد می‌کنند. اگر معماران بتوانند در این اماکن دخل و تصرف داشته باشند، به دو موفقیت دست خواهیم یافت. نخست این که زمینه‌های پیشرفت بزه‌کاری بالقوه افراد فراهم نخواهد شد، به این معنا که افرادی که آمادگی ارتکاب به جرم دارند و فقط نیازمند شرایط وسوسه‌آمیزند، زمینه‌های فراهم شدن این شرایط برای آنها مسدود می‌شود.

مولف کتاب «راهنمای تنظیم قراردها به زبان انگلیسی» تصریح کرد: موفقیت دوم درباره افرادی است که هدفشان بزه‌کاری است. این افراد برای ارتکاب به جرم، چندین مساله را مورد بررسی قرار می‌دهند. مساله نخست، خطر ناشی از ارتکاب جرم و مساله بعدی، سود ناشی از ارتکاب جرم است. اگر معماری یا شهرسازی بتواند خطر ناشی از ارتکاب به جرم را افزایش دهد یا سود ناشی از ارتکاب جرم را کاهش دهد، به طور قابل توجهی می‌توانند در پیشگیری از وقوع جرم و کاهش آن موثر باشد.

رحمت افزود: در کتاب «پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی» اماکن مختلفی اعم از اماکن مسکونی، تجاری، پارک‌ها و ... از نظر میزان نقشی که در ارتکاب جرم از سوی مجرم دارند را مورد بررسی قرار داده‌ام و راهکارهایی برای افزایش خطر ناشی از ارتکاب جرم و کاهش سود ناشی از ارتکاب جرمرا  ارایه کرده‌ام.

دانشجوی دکترای رشته جزا و جرم‌شناسی عنوان داشت: مطالعه درباره نقش معماری و تاثیر آن بر روی جرم به طور رسمی از سال 1972 در آثار «اُسکار نیومن» با عنوان «فضاهای قابل دفاع» مطرح شد. با توجه به این که خاستگاه این مباحث در آمریکا بود، راهکارهایی که «اسکار نیومن» ارایه کرده بود، بیشتر قابل اجرا در شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه آمریکاست، اما اصول نخستین وی قابل استفاده، بهره‌برداری و همسان‌سازی با شرایط فرهنگی کشورمان است.

وی یادآور شد: در تالیف کتاب «پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی» سعی کرده‌ام تا بر اساس فرهنگ بومی کشورمان، راهکارهایی را برای کاهش وقوع جرم ارایه دهم.

استاد دانشگاه یزد عنوان داشت: از جمله معضلاتی که در این حوزه در کشورمان وجود دارد، می‌توان به حساسیت پیشگیری از وقوع جرم از نظر حقوقدانان اشاره کرد، در حالی که معماران و شهرسازان کمتر به این موضوع توجه می‌کنند. شاید بتوان گفت که برای اندیشمندان این حوزه تا حد زیادی این موضوع ناشناخته باقی مانده‌اند، در حالی که در کشورهای دیگر، این موضوع بیشتر توسط معماران مورد بحث قرار گرفته است. اگر بخواهیم این موضوع به طور کامل اجرا شود، باید معماران و شهرسازان همگام با جرم‌شناسان و در قالب عملکرد گروهی، به مطالعات جدید‌تری در این حوزه بپردازند تا شاهد رعایت اصول معماری فاقد جرم به صورت یک امر الزام‌آور در قوانین شهرسازی باشیم.

چاپ دوم کتاب «پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهرسازی» اثر محمدرضا رحمت در شمارگان 1000 نسخه، 304 صفحه و بهای 60 هزار ریال به تازگی از سوی انتشارات میزان راهی بازار نشر شده است.